برای اینکه بتوانیم معنای تولید محتوا را درک کنیم، سراغ یکی از معروف‌ترین متخصصان تولید محتوا در جهان رفته‌ایم و از او پرسیده‌ایم تعریف تولید محتوا چیست و آن را برای شما نقل کرده‌ایم.
این تولید محتوا که این روزها اینقدر اسمش را می‌شنویم به چه معناست؟ اصلا تولید محتوا چیست؟ در این مقاله با چند مثال کاربردی و به زبان ساده، به این سؤال‌ها جواب داده‌ایم؛ اول سراغ معنای محتوا رفته‌ایم، بعد توضیح داده‌ایم که تولید محتوا یعنی چه و بعد هم به موضوع مهم محتوای ارزشمند پرداخته‌ایم. در آخر مقاله هم توصیه‌هایی داریم برای کسانی که می‌خواهند تولید محتوا را شروع کنند.
چرا باید این مقاله را بخوانید: چون خیلی خلاصه و مفید و با چند مثال کاربردی، توضیح داده‌ایم تولید محتوا چیست.
محتوا چیست ؟
قبل از اینکه درباره تولید محتوا حرف بزنیم باید بدانیم محتوا چیست. همان‌طور که از اسم محتوا پیداست، محتوا چیزی است که در قالبی ریخته می‌شود. این تعریف خیلی کلّی است و نمی‌شود چیزی از آن فهمید!
به زبان ساده، محتوا یعنی متن، صدا، تصویر و هر چیزی که در روزنامه، مجله، کتاب، تلویزیون، اینترنت، اینستاگرام و حتی روی دیوارنویسی‌ها می‌بینید.
بله تعجب نکنید. تمام این‌ها محتوا (Content) هستند و جایی که این محتوا در آن درج و منتشر شده و به دست شما رسیده است، ظرف محتوا یا پلتفرم محتوا (Content platform) است. اگر دارید یک مقاله جذاب در آخرین شماره یک مجله را می‌خوانید، آن مطلب محتوا و آن مجله ظرف محتوا است، اگر آخرین کلیپ اینستاگرامی یک گروه طنزپرداز را می‌بینید و می‌خندید، این ویدیو کلیپ محتوا است و اینستاگرام ظرف محتوا یا پلتفرم انتشار آن محتواست، حتی شعرهایی که روی دیوار اسپری شده‌اند، محتوا و آن دیوار پلتفرم محتوا است!
فکر می‌کنم الآن به معنی واقعی کلمه، فهمیده باشید محتوا چیست ولی شاید یک سؤال مهم‌تر به ذهنتان برسد:
پس همه ما که صفحه اینستاگرام داریم و از کارهای روزمره معمولی خودمان مثل چای نوشیدن و قهوه خوردن استوری می‌‌گذاریم، به یک نحو، تولیدکننده محتوا هستیم؛ اینکه کار خیلی ساده‌ای است!
جواب این سؤال شما هم بله است و هم خیر؛ بله همه ما به یک نحو تولیدکننده محتوا هستیم اما خیر، «تولید محتوای ارزشمند» کار ساده‌ای نیست. درباره تولید محتوای ارزشمند در ادامه مقاله، توضیح بیشتری می‌دهیم. 
حالا که فهمیدیم محتوا چیست (یا اصلاً از قبل می‌دانستیم!) برای اینکه بهتر بتوانم منظورم را توضیح دهم، بیایید با هم درباره این موضوع صحبت کنیم که تولیدکردن محتوا به چه معناست. پس محتوا را شناختیم و حالا دنبال فهمیدن معنای تولید محتوا هستیم.
منظور از تولید محتوا چیست؟
تولید محتوا بخشی از روش بازاریابی محتوایی (Content marketing) است.
«بازاریابی محتوایی طبق تعریف جو پولیتزی (Joe Pulizzi) مؤسس و مدیر مؤسسه بازاریابی محتوایی (CMI) به معنای فرآیند بازاریابی برای تولید و توزیع محتوای ارزشمند و قانع‌کننده، جهت جذب و درگیرکردن مخاطب هدفی است که به طور دقیق، تعریف و درک شده است و هدف آن، تحریک مشتری به اقدام سودآور است»
(منبع: کتاب بازاریابی پرمحتوا، فصل اول، ص ۲۵)
به زبان ساده‌تر، بازاریابی محتوایی یعنی بازاریابی به‌وسیله محتوا. یعنی به‌جای تبلیغات سنتی، با ارائه محتوای ارزشمند و رایگان، کاری کنیم که مشتریان با برند ما و کسب‌وکار ما آشنا شوند. کارهایی مثل انتشار مطالب آموزشی رایگان یا تهیه ویدیوهای آموزشی رایگان، همگی برای بازاریابی محتوایی هستند.
اما حالا تولید محتوا که زیرمجموعه بازاریابی محتوایی است به چه معناست؟ همان‌طور که در تعریف کانتنت مارکتینگ دیدید، تولید محتوا بخشی از فرآیند بازاریابی محتوایی است و به معنای «تولید محتوای ارزشمند برای موفقیت در بازاریابی محتوایی است.» یعنی هدف تولید محتوا این است که ما را در بازاریابی محتوایی، موفق کند.
در بخش قبلی شما درست گفتید، همین که از لیوان چای‌تان عکس بگیرید و آن را در اینستاگرام استوری کنید، در واقع دست به تولید محتوا زده‌اید. اما منظور کسانی که دنبال آموزش تولید محتوا هستند و یا می‌خواهند تولیدکننده محتوا استخدام کنند، کسی نیست که از چای و قهوه و طبیعت عکس بگیرد و استوری کند!
پس کسب و کارها دنبال کدام تولیدکننده محتوا هستند؟
کسب و کارها دنبال تولیدکننده محتوایی هستند که بتواند محتوای ارزشمند تولید کند. در بخش بعدی توضیح می‌دهیم منظور از محتوای ارزشمند چیست. گام به گام با ما همراه باشید تا تمام نکات مقدماتی و اولیه برای آشنایی با تولید محتوا را یاد بگیرید و بفهمید چطور باید برای موفقیت کسب و کار خود، تولید محتوا کنید یا اینکه اصلاً به عنوان تولیدکننده محتوا، وارد بازار کار شوید.
محتوای ارزشمند چیست؟
محتوای ارزشمند محتوایی است که بتواند هدف از تولید محتوا را برآورده کند. هدف از تولید محتوا موفقیت بازاریابی محتوایی است و موفقیت بازاریابی محتوایی هم وابسته به این است که مخاطبینِ هدفی که شناسایی کرده‌ایم اقدام به عمل سودآور کنند.
به عبارت دیگر، محتوای ارزشمند محتوایی است که حداقل دو کار انجام دهد: ۱. نیاز مخاطب را برطرف سازد و 2. او را به انجام عمل سودآور تشویق کند.
با مثال توضیح می‌دهیم:
فرض کنید کمردرد گرفته‌اید و حالا در اینترنت دنبال این هستید که علت این کمردرد ناگهانی چیست و چطور می‌توانید خودتان را از شر این مشکل خلاص کنید. وقتی در گوگل عبارت «دلیل کمردرد» را جستجو می‌کنید با نتایجی روبه‌رو می‌شوید که همگی می‌خواهند به طور رایگان به شما توضیح دهند دلیل کمردرد ممکن است چه چیزی باشد.
اگر به آدرس سایت‌ها دقت کنید، می‌بینید که این وبسایت‌ها یا مربوط به پزشکان متخصص ارتوپد است یا کلینیک‌های توانبخشی و یا متخصصان تغذیه! اما هدف این افراد یا مؤسسات از تولید محتوا چیست؟ اگر وارد نتایج جستجو شوید، هدف آن‌ها را درک می‌کنید؛ همه آن‌ها دارند بازاریابی محتوایی انجام می‌دهند. یعنی با ارائه محتوای رایگان، پاسخ سؤال شما را می‌دهند و نیاز فعلی شما را برای دانستن دلیل کمردردتان برطرف می‌کنند و بعد به شما پیشنهاد می‌دهند که برای درمان کمردرد خود از خدمات پزشکی، کلینیکی یا مشاوره تغذیه آن‌ها استفاده کنید.
این محتوا ارزشمند است چون هم نیاز شما را پاسخ داده است و مشکلی از مشکلات شما را حل کرده است (سؤال درباره علت کمردرد) و هم شما را ترغیب می‌کند که دست به اقدام سودآور بزنید (از خدمات آن‌ها استفاده کنید و نه رقبایشان).
ارزیابی:
فکر می‌کنید صاحبان چه کسب و کارهای دیگری باید مقالاتی درباره روش های درمان کمردرد بنویسند یا به عبارت دیگر درباره این موضوع، تولید محتوا کنند؟ و چطور می‌توانند هم نیاز مخاطب را برطرف کنند و هم او را به اقدام سودآور تشویق کنند؟
قبل از اینکه پاسخ این سؤال را ببینید، جواب‌های خودتان را در بخش نظرات بنویسید و بعد جوابی که ما داده‌ایم را ببینید. البته نمی‌توان گفت تنها یک جواب درست وجود دارد.
پاسخ: کسب و کارهای مختلفی می‌توانند با تولید محتوا درباره این موضوع، بازاریابی محتوایی کنند. دو مورد را ما مثال می‌زنیم:
۱. فروشندگان تخت خواب؛ صاحبان این کسب و کار می‌توانند با تولید محتوا درباره مشکلات جسمی ناشی از خواب نامناسب، مثل کمردرد اول به سؤال مخاطب پاسخ دهند و برای او ارزش‌آفرین باشند و بعد او را تشویق کنند که از تخت‌خواب‌های استاندارد آن‌ها بخرد تا مشکل کمردردش کاهش پیدا کند و با این کار، او را تشویق به اقدام سودآورر کرده و برای خودشان ارزش خلق کنند.
- فروشندگان کفش؛ کسانی صاحب کسب و کاری در حوزه تولید یا فروش کفش هستند، می‌توانند با تولید محتوا درباره کمردرد، از مشتریان بخواهند با خرید کفش‌های استاندارد یا کفش‌های طبی آن‌ها، دیگر دچار کمردردهای ناشی از کفش نامناسب نشوند.
چطور محتوای ارزشمند تولید کنیم؟
اگر در تولید محتوا به دو نکته‌ای که در تعریف محتوای ارزشمند گفتیم توجه کنید، محتوایتان ارزشمند خواهد بود. اما واقعیت این است که همیشه کار به این سادگی نیست. شناخت مخاطب یکی از مهم‌ترین مراحل تولید محتوا است. اگر می‌خواهید در تولید محتوای ارزشمند موفق باشید، باید به مخاطبان، نیازها و سؤال‌هایشان توجه کنید. محتوایی تولید کنید که نیاز مخاطب را برطرف کند، نه آنقدر طولانی باشد که حوصله‌اش را سر ببرد و نه آنقدر عجله‌ای و کوتاه باشد نتواند مشکل مخاطب را حل کند. نه آنقدر کتابی باشد که فهمش نیاز به مراجعه به کتاب لغت داشته باشد و نه آنقدر عامیانه باشد که مخاطب احساس بی‌ادبی و بی‌احترامی کند.
البته طبیعی است که هر مخاطبی و هر هدفی محتوای خاص خودش را می‌طلبد؛ برنامه‌نویسی که می‌خواهد ارور خاصی را برطرف کند محتوایی کوتاه و فنی برای حل مشکلش می‌خواهد، اما یک مخاطب معمولی که می‌خواهد تلفن همراهی بین 7 تا 9 میلیون تومان بخرد، دوست دارد محتوایی بلند و تفصیلی بیابد که او را کاملاً راهنمایی کند.
همچنین کسی که دنبال نقد ادبی یک رمان کلاسیک است، دوست دارد محتوایی فاخر با کلماتی قلنبه و سلنبه بخواند و کسی که می‌خواهد بفهمد آخرِ داستان یک سریال زرد چه می‌شود، لحن صمیمی و ساده‌گو را بیشتر می‌پسندد. اولی ترجیح می‌دهد مقاله‌ای در نقد این رمان بخواند و احتمالاً دومی حوصله متن‌خوانی ندارد پس اگر بتوانید در یک ویدیوی کوتاه، آخر داستان را برایش لو بدهید از شما ممنون خواهد شد!
پس شاید مهم‌ترین چیزی که تعیین می‌کند شکل محتوای شما چطور باشد تا بتواند ارزشمند و ارزش‌آفرین باشد، این است که مطابق میل مخاطبِ هدف باشد.
چطور کار تولید محتوا را شروع کنیم
اگر فکر می‌کنید به کار تولید محتوا علاقه‌مند هستید و دوست دارید وارد این عرصه شوید، قبل از هر چیز مقاله «شغل تولید محتوا چیست» را در یک تب جدید (New tab) در مرورگر خود باز کنید تا بعد از خواندن این مقاله، حتماً آن مقاله کوتاه را هم بخوانید.
- برای شروع تولید محتوا قبل از هرچیز باید به این کار علاقه داشته باشید. منظور از تولید محتوا هم فقط نویسندگی نیست. در مقاله «انواع محتوا» و همچنین در ابتدای این مقاله، توضیح دادیم که محتوا ممکن است متن، صدا یا تصویر باشد و در هر پلتفرمی (آنلاین و آفلاین) منتشر شود. اما واقعیت این است که هرمحتوایی به محتوای متنی هم نیاز دارد؛ مثلاً اگر بخواهید کلیپ طنز بسازید باید چیزی شبیه فیلمنامه داشته باشید، اگر بخواهید پادکست بسازید، باید متن خوبی داشته باشید و… .
- خودتان را در معرض محتواهای استاندارد و برتر قرار دهید. خیلی مهم است که بدانید برترین افراد در این حوزه کاری، چطور کار می‌کنند و از آن‌ها یاد بگیرید. اگر قبلاً هم مخاطب محتواهای گوناگون بودید و فقط تماشاچی، از این به بعد یک مخاطب هوشمند باشید؛ یعنی سعی کنید بفهمید نویسنده متن یا سازنده یک محتوا از چه ترفندهایی برای جذب مخاطبان استفاده کرده است و از آن‌ها می‌خواهد چه اقداماتی انجام دهند. سعی کنید نقاط ضعف و قوّت آن را درک کنید و بعضی از محتواهای قوی را حسابی تحلیل کنید.
- تولید محتوا کنید حتی اگر ضعیف باشد و پراشتباه. تا خودتان دست به کار نشوید، نمی‌توانید پیشرفت کنید. می‌توانید محتوای تولیدی خود را در اینستاگرام یا سایت‌هایی مثل ویرگول به اشتراک بگذارید و از مخاطبان بازخورد بگیرید. در ابتدای کار سعی کنید از دیگران الگو بگیرید یا حتی تقلید کنید. محتوایی که توانسته شما را جذب کند و متقاعدتان کند یک لینک را باز کنید یا خریدی انجام دهید، دیگران را هم جذب می‌کند. پس شما هم سعی کنید محتوایی مثل آن تولید کنید.
3 سؤال پرتکرار مرتبط با موضوع:
تولید محتوا چیست ؟
منظور از تولید محتوا تولید محتوای ارزشمند است که اولاً مشکلی از مخاطب برطرف کند و ثانیاً او را ترغیب کند از محصولات یا خدمات ما استفاده کند یا اینکه مجدداً بخواهد سراغ محتواهای تولیدی ما بیاید (مثل سایت‌های سرگرمی).
چرا باید تولید محتوا کرد؟
تولید محتوا امروزه یکی از کارآمدترین روش‌های بازاریابی دیجیتال است. برای حضور در عرصه‌ای پر از رقبای قدرتمند، تولید محتوای جذاب برای مخاطبان هدف ضروری است.
فایده تولید محتوا چیست؟
تولید محتوا می‌تواند مخاطبان را با برند ما و خدمات و محصولاتمان آشنا کند. با تولید محتوا می‌توان بدون اینکه لازم باشد به‌طور مستمر، برای تبلیغات هزینه کنید، مشتریان جدیدی جذب کنید.
خلاصه و نتیجه‌گیری
در این مقاله از سری مقالات آموزشی «محتوا آنلاین» گام به گام درباره این توضیح دادیم که تولید محتوا چیست و چرا به آن نیاز داریم. در یکی از بخش‌ها هم گفتیم که چطور باید محتوای ارزشمند تولید کنیم و نیز وارد کار تولید محتوا شویم.
اگر این مقاله توجه شما را جلب کرد یا از آن خوشتان نیامد، در بخش نظرات، نظر خود را برای ما بنویسید. از خواندن نظرات شما خوشحال می‌شویم. همچنین به دیگر مقالات سایت محتوا آنلاین هم نگاهی بیندازید. حتماً مقالاتی پیدا می‌کنید که برایتان جالب باشند.
